Εσπρονθέδα, Χοσέ

(José Espronceda, Αλμεντραλέχο, Μπανταχόθ 1808 – Μαδρίτη 1842). Ισπανός ποιητής. Νεότατος οργάνωσε μια μυστική εταιρεία (της οποίας ήταν επίκεφαλής) και αργότερα πολέμησε μαζί με τους φιλελεύθερους στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στην Ισπανία. Θεωρείται ο πιο τυπικός εκπρόσωπος του ρομαντισμού στην Ισπανία με τη ζωή και με το έργο του, όπου εναλλάσσονται στιγμές απόγνωσης και στιγμές ενθουσιασμού· συχνά όμως και τα δύο αυτά στοιχεία πνίγονται σε ένα επιφανειακό πάθος και μια πληθωρική ρητορεία. Εκτός από σκόρπια λυρικά ποιήματα, ο Ε. έγραψε το Ο φοιτητής της Σαλαμάνκα (1840) –έναν ποιητικό μύθο που προβάλλει και πάλι το θέμα του Δον Ζουάν– και τον Αγνό Διάβολο (1840-41), ποίημα συμβολικό που έμεινε ατέλειωτο, με φανερή επίδραση από τον Γκέτε. Η δεύτερη ωδή αυτού του έργου, η αφιερωμένη στην Τερέζα, είναι ίσως ένα από τα καλύτερα δείγματα της καστιλιανικής ρομαντικής ποίησης. Ο Ε. έγραψε και άλλα έργα, αλλά με λιγότερο ενδιαφέρον, μεταξύ των οποίων είναι και ένα ιστορικό μυθιστόρημα, με τίτλο Σάνγχο Σαλντάνα (1834), και το δράμα Μπιάνκα των Βουρβόνων, που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, το 1870. O Ισπανός ποιητής Xοσέ Εσπρονθέδα.